Grip mevsiminin gelmesiyle birlikte Özel bir Hastanenin Başhekimi olan Uzm. Dr. Gürbüz Yuluğ bazı uyarılarda bulundu. Bulaşıcı bir hastalık olan grip konusunda vatandaşların önlem alması gerektiğini söyleyen Yuluğ, grip hakkında soruları yanıtladı.
1.Grip nasıl bir hastalıktır?
Grip, viral bir hastalıktır ve virüslerle bulaşır .Grip asıl olarak solunum yollarında yerleşen Influenza A, B ve C virüslerinin neden olduğu,yüksek ateş, yaygın kas ağrıları, halsizlik ve kırgınlık ile seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Grip özellikle kış mevsiminde salgınlar yapan bulaşıcı bir hastalıktır.
2.Grip nasıl bulaşır?
Virüsü taşıyan hastaların, solunum yolu sekresyonlarıyla ve bunlarla bulaşmış eşyalar vasıtasıyla yayılmaktadır. En sık bulaşma yolu da tokalaşma, yakın konuşmalar, öpüşme gibi yakın temastır (El yıkaması korunmada yapılacak en önemli yöntemdir). Çok kolay bulaşmakta ve hızla yayılmaktadır. Özellikle okullar, yurtlar, kışlalar, kahvehaneler, huzur evleri gibi kalabalık ve topluca yaşanan ortamlar hastalığın yayılmasında önemli rol oynar.
3.Grip salgınları nasıl meydana gelir?
Salgınlardan korunmak toplumda aktif yaşayanlar için çok zordur. Salgınlar sırasında ilk atakta genellikle arkadaşlarından mikrobu alan okul çocukları hastalanmakta bunu izleyen ikinci atakta ise çocuklarından mikrobu alan erişkinler hastalığa tutulmaktadır. Salgınlar genellikle 5-7 hafta dolaylarında kendiliğinden sınırlanmaktadır. Kış aylarında (Kasım-Mart) en sık görülmektedir.
4.Hastalık kimlerde daha sık ve ağır seyreder?
Düzensiz yaşam, Alkol alımı, Sigara, soğuk maruziyeti hastalığa yakalanma riskini artırmaktadır.Özellikle bebekler, yaşlılar, kronik hastalığı olanlarda (kalp hastalığı, astım, kronik bronşit, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği, AIDS, kan hastalıkları) ağır seyretmekte ve hatta ölümlere neden olmaktadır.
5.Hastalığın belirtileri nelerdir?
Hastalık bulaşmayı takiben 1-3 günde üşüme, titreme, ateş, halsizlik, kırgınlık, iştahsızlık, boğaz ve baş ağrısı, yaygın kas ve eklem ağrıları, bulantı, genizde dolgunluk ve akıntı, gözlerde yanma kızarıklık, burun akıntısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bulantı, kusma görülebilir.
6.Bu belirtiler sadece grip hastalığında mı görülür?
Hayır. Nezle, farenjit, anjin, bademcik iltihabı, sinüzit, larenjit, bronşit, pnomoni (zatürre) vb gibi hastalıklarla karışabilmektedir, dikkat etmek gerekir.
7.Benzer şikayetlere neden olan diğer hastalıklardan ayrılması gerekir mi?
Evet ayrılmalı . Bu çok önemlidir. Çünkü tedavi buna göre yapılacaktır. Basit tahlillerle bu ayırım yapılabilir ve ona göre tedavi edilir.
8.Grip için doktora gitmeli miyim? Yoksa evde kendi kendime tedavi olabilir miyim?
Gribal belirtiler ortaya çıktığında, öncelikle bunlar gribe bağlı mı yoksa diğer hastalıklardan birisi olabilir mi? Bunun anlaşılması için hastanın bir hekim tarafından değerlendirilmesi uygun olur. Bu yapılmadığı taktirde bazen gereksiz yere zaman kaybedilmiş ve antibiyoterapiye veya anti virale geç kalınmış olur. Bilhassa belirtilerin şiddetli, ateşin çok yüksek olduğu ve hastanın genel durumunu bozup, beslenmesini, istirahatini engellediği hallerde ve ateşin 3-4 günlük istirahata rağmen düşmediği ya da düştükten bir iki gün sonra tekrar yükseldiği durumlarda hekime mutlaka başvurulmalıdır. Yaşlılar, kalp, akciğer, böbrek ve şeker hastaları ve vücut direncini bozan diğer süreğen hastalığı olanlar (AIDS’liler, kan hastaları vb..) ise grip belirtileri başlar başlamaz hekime başvurmalıdırlar.
9.Antibiyotik kullanmalı mıyım?
Grip için antibiyotik kullanılmaz ve faydasızdır. Ancak, griple karışan ve bazen griple birlikte ve ona bağlı ikincil olarak ortaya çıkan hastalıklarda; zatürree, kulak iltihabı, bademcik iltihabı gibi durumlar söz konusu ise antibiyotik kullanılmalıdır.
10.Koruyucu olarak antibiyotik verilmeli midir?
Hayır. Herhangi bir bakteriyel iltihap olmadan koruyucu olsun diye griplilere antibiyotik verilmemelidir. Faydasız olduğu gibi dirençli bakterilerle iltihaplanmalara zemin hazırlayabilir.
11.Tedavisi nasıldır?
Grip hastalarında istirahat edilmesi, bol sıvı alınması, ağrı kesici ve ateş düşürücüler ile solunum yolu sekresyonlarını ve irritasyonunu giderici ilaçların kullanılmasıyla yakınmaların kontrolü mümkündür. Ancak, bilhassa çocuklarda aspirin kullanılmamalı diğer ateş düşürücüler tercih edilmelidir.
12.İstirahat şart mı?
İstirahat çok önemlidir. Bu hem hastanın daha kısa zamanda iyileşmesini ve tehlikeli, ölümcül komplikasyondan korunmasını temin eder; hem de etrafına hastalığı yaymasını önler. Hastaların izolasyonu gerekli değildir.
Okulların kapatılmasının salgını kontrol altına alınmasında bir yararı yoktur. Çünkü okulda bulaşma olduysa, pek çok öğrenci inkübasyon periyodunda olabilir. Okulların kapatılmasını nedeni hastalık nedeniyle devamsızlığın çok yüksek olmasıdır. Yani salgını kontrol altına alamaz
13.İlaç kullanmasam olmaz mı?
Hastalığı ilaç kullanmadan atlatacağım diye bu tür rahatlatıcı ilaçlardan kaçınmanın gereği yoktur. Çünkü yakınmalar hasta için oldukça ızdırap verici ve yaşamı zorlaştırıcıdır. Ancak mutlaka doktor tavsiyesi ile kullanılmalı, ezbere kullanılmamalıdır.
14.Gribin korkulan komplikasyonları nelerdir?
Gribin komplikasyonlarında en önemlisi ve ölümcül olanı, zatüerdir. Ayrıca bağdemcik iltihabı, kulak iltihabı, sinüzit, bronsit gibi komplikasyonları gelişebilir. Hastalığın ağır seyrettiği kişiler, yaşlı ve kronik hastalığı olanlar ve 3-5 günlük ateşli dönemin ardından düzelme periyoduna girip daha sonra tekrar ateşi yükselip hastalananlar mutlaka bu komplikasyonlar açısından bir hekim tarafından değerlendirilmelidirler.
15.Grip kimlerde ağır seyreder ve ölümcül olabilir?
Grip açısından yüksek risk taşıyanlar 65 yaşın üzerinde yaşlı kişiler, kronik kalp, akciğer hastaları (astım, kronik bronşit, bronşektazi, vb), şeker hastaları, bazı kan hastaları, AIDS’liler, bakım ve huzur evlerinde yaşayan ve kronik hastalığı olanlar ile devamlı aspirin kullanmak zorunda olan 6-18 ay arasındaki bebeklerdir.
16.Nasıl korunabiliriz?
Gripten korunmak için en etkili yöntem gerektiğinde ellerin yıkanmasıdır. Düzenli yaşamak, uyku ve dengeli beslenmemizi ihmal etmemek,alkol ve sigara alışkanlığımızı sınırlamak ve eğer varsa zemindeki kronik şeker, kalp, akciğer hastalıklarımızın bakım ve tedavisini usulüne göre yapmaktır. En etkili korunma yöntemlerinden bir de aşılanmadır.
17.Grip aşısı tam olarak korur mu?
Grip aşısı, her yıl Sonbahar aylarında piyasaya çıkmakta ve formülü her yıl yenilenmektedir. Aşı bir önceki yıl en çok salgın yapan üç virus suşunu içerir. Aşının koruyuculuğu değişkendir. Aşının hazırlandığı suş ile salgın yapan suş arasındaki antijenik farklılıklara ve uygulanan kişilerin immünolojik direncine göre koruyuculuk oranı %60 ile %80 arasında değişmektedir. Grip olmayı önlemese bile, hastalıktan dolayı hastanelere yatışı, zatürre ve ölüm gibi ağır komplikasyonların sıklığını azalttığı bildirilmektedir. Bazı çalışmalarda grip sonrası görülen zatürreleri önlemede %50-60, ölümleri önlemede %80 etkin olduğu bildirilmiştir.
18.Aşı ne zaman yapılmalıdır?
Virüsün antijenik yapısı sık değiştiğinden bu aşılar her yıl için izole edilen virüslerden yeni olarak hazırlanmakta ve her yılın Eylül-Aralık ayları arasında tek doz olarak yapılması önerilmektedir. Çünkü aşılamayı takiben yeterli bağışıklığın oluşması için 1-2 aylık bir süreye gerek vardır. Eylül-kasım arasında yapılırsa grip salgınlarının başladığı kış ayları içerisinde bağışıklık en yüksek düzeyde olmuş olur.
Grip aşısının 6 aydan küçük çocuklara yapılması önerilmemektedir. 8 yaş ve daha küçük çocuklar eğer ilk kez aşılanıyorlarsa, tam etkinin oluşması için en az 1 ay ara ile 2 doz aşı uygulanmalıdır.
19.Aşının herhangi bir yan etkisi var mıdır?
Yumurta allerjisi olanlara aşı uygulanmamalıdır. Bazen aşırı duyarlılık reaksiyonları yapabilmektedir. Uygulama yerinde 1-2 gün içinde lokal sertlik ve kızarıklığa neden olabilir. Daha nadiren uygulamadan 6-12 saat sonra ateş, halsizlik ve kas ağrıları görülebilir. Ancak bunlar 48 saat içinde kaybolur. Güvenli bir aşı olarak kabul edilmektedir.
Sonuç olarak grip hastalığını önlemeye çalışmak için ; sık ellerimizi yıkayalım, insanlardan sıkı temesdan kaçınalım, ve grip olmamak için AŞI vurulalım
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.